Midyat Nerede – Nasıl Gidilir – Midyat Gezilecek Yerler – MARDİN

Sevgili Seyyahlar bu yazımızda sizlere Midyat Nerede – Nasıl Gidilir – Neler Yapılır – Ne Yenir – Detaylı olarak Midyat Gezilecek Yerler? hakkında bilgiler vermeye çalışacağız.

                     Midyat Hakkında Kısa Bilgi                         

Midyat, Mardin ilinin bir ilçesidir. Dünya Uygarlık Tarihi’nin en eski yerleşim bölgesi olan Mezopotamya’da yer almaktadır. Midyat tarih boyunca Sümerler, Asurlular, Urartular, Makedonyalılar, Persler ve Romalılar gibi çeşitli uygarlıklara ev sahipliği yapmıştır.

Midyat ilçesi farklı dinlerin ve dillerin ortak noktasıdır. Midyat’ı gezerken bunu fark edeceksiniz. Midyat Genişlik ve Nüfus Bakımından Mardin ilinin En Kalabalık ilçesidir. Hatta Güneydoğu Anadolu Bölgesinin En kalabalık ilçelerinden desek de yalan olmaz. Özellikle Turist akınına uğrayan bu bölge büyük yoğunluğa sahiptir.

Tabi bunun en büyük artısı Konumu, Tarihi, kültürü ve Dünya Tarihi boyunca farklı medeniyetlere ev sahipliği yapması, Tarihi İpek yolu üzerinde bulunması, dolayı kendine has bir dokusunun bulunması, bu ilçenin ekonomik ve sosyal alanda geliştirmiş, Mardin ilinden sonra gezip görülebilecek bir yer haline getirmiştir.

Mardin ilinden yaklaşık olarak 1- 1,5 saat uzaklıkta yer alan Midyat müze kent gibidir. Mardin ilinin yapılaşmasına benzeyen evleri, taş konakları, kemerli geçitleri, yükselen çan kuleleri ve Süryani kiliseleri bulunan Midyat, adeta bir ortaçağ kentini andırmaktadır. Bölge eski zamanlardaki gibi çok fazla Süryani’nin gelmemesi zamanla Süryanilerin buraları terk etmesine yol açtığı gözlemlenmiştir.

Şehir Merkezi zamanla yapıların yükselmesi ve göç almasıyla Estel’e doğru kaymaktadır. Tabi bu yapılar eski Midyat evleri şeklinde değil de günümüzdeki bina şeklin de yapılmaktadır. Midyat ‘ta  Telkari diye bilinen taş işçiliği ve gümüş işçiliği ilçeyi gezmeye gelenlerin en çok merak ettiği değeri arasındadır. Bir kaç telkari ustası Midyat ta mesleklerini sürdürüyorlar.

Umarım bu güzellik le uğraşan yeni nesilleri görebiliriz Midyat’ta Midyat gümüş işçiliğiyle de çok ünlüdür. El sanatları açısından önemli olan ilçe turistik açıdan oldukça çekicidir. Çarşıda gezerken bunu görebiliyorsunuz. Her yerde farklı motifler farklı güzellikler.

İlçenin Doğusunda bulunan Deyrulumur Manastırı MS. 397 yılında inşa edildiği yazılmaktadır. Bazı kaynaklarda Hz. Ömer zamanında Arap-İslam ordusu Süryanilerle işbirliği yaparak bu bölgeye geldiği zaman, özellikle bu eserin korunması için Hz. Ömer büyük çaba sarf ettiği çeşitli kaynaklarda yazılmaktadır.

             Midyat ilçesinin Tarihi Hakkında Kısa Notlar?               

Midyat’ın İslam egemenliği altına girmesi Hz. Ömer döneminde olmuştur. Bu bölgeye Müslüman olan Emevi ve Abbasiler egemenlik kurmuşlardır. Abbasilerin bölgeye hakim olmasıyla birlikte, yayılmacı politika sayesinde çok geniş bir alana sahip olmuşlardır.  Abbasilerin en parlak dönemini yaşadığı Sultan Harun Reşit zamanında çok sayıda yeni yerleşimler kazandırılmıştır.

Özellikle köy nüfusunda ve sayısında artış olduğu gözlenmiştir Artukoğulları beyliği bir Anadolu Beyliğidir. Türk beyliğidir. Artuklular döneminde yaklaşık olarak 1890 yılında belediye teşkilatı olmuştur. Ve bu dönemden sonra Midyat ilçesi bir hayli gelişmiştir.

Orta Asya`dan göçen ve  Anadolu`ya gelen Türkler, Mezopotamya dediğimiz bu verimli topraklara yerleşmişlerdir. (M.Ö. 2000). Bölgeden geçişleri sırasında Midyat`ın Konumunu ve arazi yapısına bakarak büyük bir mağara şehri halinde kurmuşlarıdır. Mağaralar o devirlerde gerek barınak olarak gerekse hayvanlarını saklayabilecekleri bir alan olarak kullanılmışlardır. Mağaralar zamanında o kadar düzenli kazılmış ki birbirleri ile bağlantısı sağlanmıştır.

Orta Asya Türkleri beylikleri ve öncü göçebeleri olan Komuk Türkleri de bu bölge yerleşmişlerdir. Bölgeye yerleşen Komuklu Türkleri, uzun yıllar boyunca Asurîlerle savaşmışlardır. Bu dönemlerde Asurîlerin bölgeyi ele geçirdiği  kaynaklarda yazmaktadır.  MÖ. 500-100 yılları arasında bölgeye değişik kavimlerin istila ettiği yazılmaktadır. Bunlardan bazıları Makedonyalılar, Persler, Romalılardır.

MÖ.180 – MS. 5 yy kadar Hıristiyanlık bölgeye egemenlik kurmuştur. 6.yüzyıldan, İslamiyet` in yayılmasıyla birlikte Arapların akınları başlamıştır. 7 yüzyılda Arap orduları bu bölgeyi fethetmişlerdir. Abbasiler döneminde bölgede imar ve kalkınma hareketleri görülmüştür.

Günümüzde Midyat’ta eski yüzyıllarda Yaşayan Müslümanlardan, Hıristiyanlardan ve Araplardan kalma eserlerin olduğu görülmesinin tek nedeni bu kültürlerin buralarda yaşamış olduğudur.

                        Midyat İsmi Nereden Geliyor?                

Midyat ismi ve kuruluşu konusunda, çeşitli görüşler bulunmaktadır. Bazı bilgilere göre, ilçenin adı bir çok Uygarlığın burada yaşamasından dolayı Farsça, Arapça ve Süryanice dillerinin karışımından meydana gelen “AYNA” anlamına gelmektedir.

Anlatılan başka bir söylentiye göre de Midyat, Mağaralar Kenti anlamına gelen “MATİATE” kelimesinden türediği de söylenmektedir, Bu düşünceyi söyleyenler  “MATİATE” isminin Asur yazıtlarında geçtiğini ifade etmektedir.

                           Midyat’ta Gezilecek Yerler                      

                               Midyat Devlet Konukevi                       

Konukevi üç katlı olarak Mardin taşıyla yapılmış bir evdir. Midyat Kaymakamlığı tarafından satın alınmıştır. Konukevine ilk bakışta dikkatimi çeken heybetli duruşu olmuştu. Mardin taşının o güzel rengi, temizliği dikkatimizi çeken diğer ayrıntılardır. Konukevinin girişinde karşımıza kaya parçasının oyulması ile elde edilmiş bir oda ve onun ön-bitişiğine eklenmiş oda karşımıza çıkıyor. İkinci kata çıktığımızda büyük teraslı ve üç odalı bir yer karşımıza çıkıyor. Bu odalar L şeklinde planlandığı dikkatimizi çekiyor. En üst kata çıktığımızda  bir teras ve iki oda bulunuyor..

Bu odaların arasındaki koridordan yukarıya dar bir merdivenle terasa çıkılmaktadır. Bu kata çıkıldığında yine geniş bir teras vardır, terasa çıkıldığında Midyat’ın tüm güzelliği bizi bekliyor. Fotoğraf çekinmeyi sevenler tam sizlik bir yer.  Konukevinin aslında bu kadar meşhur bir yer haline gelmesinde “Sıla” dizisinin burada çekilmesi de büyük katkı sağlıyor. Çekildiği dönemde büyük bir izleyici kitlesine sahip olmasında konukevinin muhteşem güzelliğinin de katkısı olduğunu söyleyebiliriz.

                         Mor Gabriel Manastırı                                

Midyat’a gidildiğinde görmeden gelmeyin diyebileceğimiz bir yerdir burası. Süryani halkının tarihlerine ve kültürlerine ne kadar önem verdiklerini burada görebiliyorsunuz, ilçenin 23 km güneydoğusunda bulunmaktadır. Manastır, Süryani Cemaatinin en ünlü ve büyük yapıtlarından biridir. Yeri ve konumu da özenle seçildiği kesin.  Meşe ağaçları ile kaplı yüksekçe bir tepede yapılmıştır.

Manastırın temelleri Savurlu Mor Smuel ile Kartminli Mor Şemin tarafından 397 yılında atıldığı söylenmektedir. Manastırın 5 ve  6.yüzyıldan kalma yapıları, Bizans dönemi mozaikleri, kubbeleri, kapılarıyla büyük bir öneme sahiptir. Manastır, Bölgenin meşhur kesme taşlarından yapılmıştır, Mor Gabriel ismi ise 7.yy’ da yaşamış manastırın gelişmesinde büyük rol oynayan Turabdin Metropoliti Mor Gabriel den almaktadır.

Manastırdan içeri girdiğimizde içeri girdiğimde beni en çok etkileyen şey tavanları olmuştu. Ufak tuğla tarzı taşlarla örülmüş muhteşem bir mimari.1600 yıldan fazla zamandır hala ayakta kalabilmesi ve ihtişamını koruyor olabilmesi ayrı bir güzellik. Gezerken sizlere eşlik eden rehberler bulunuyor.

Manastır; sabah 09.00-11.30 saatleri arasında, öğleden sonra 13.00-16.30 saatleri arasında ziyarete açıktır.

                            Beyaz Su Mesire Alanı                              

Midyat’ın güneyinde kalan plato ve tepelerin eteğinden kaynağını alan bir Dere dir burası. Kurak ve ağaçsız coğrafya da böylesine yeşil alanları, serin ve berrak suyu, yöreye özgü ağaçları ile yaz aylarında bölge halkının ve ziyaretçilerin nefes aldığı bir yerdir burası.

Aynı zaman da içme suyu da Beyaz su kaynağından temin edilmektedir. Özellikle yaz aylarında dinlenme, yeme-içme ve serinleme yeri olarak kullanılmaktadır.

Beyaz su da neler yapabiliriz derseniz Irmak üzerinde kurulu balıkçı lokantalarında ırmakta avlanmış balıklardan yiyebilirsiniz. Nehrin kenarına kurulmuş taht şeklinde yapılmış masaları ve şark köşesi tarzında derenin üzerine kurulmuş oturma yerlerinde oturabilir. Ayaklarınızı serin sulara sokabilirsiniz. Yaz aylarının bu bölgenin ne kadar sıcak olduğunu söylememe gerek yok sizlere tesviyem inanılmaz serin oluyor kesinlikle gitmelisiniz. . Lokantalar yöreye özgü yemek çeşitleri de sizlere sunuyor. Fiyatların biraz abartılı olduğunu söylesek abartı olmaz.

                   Midyat Eski Kent ve Taş evleri                        

Midyat in en eski yerleşim yerleri olan bu bölgede tarihi yapılar, bölgeye has taşlardan yapılan evleri, dar sokakları, dar sokaklar arasında koşuşturan çocukları, taş konakları ve farklı dinlerin ve kültürlerin izlerini göreceksiniz. Günümüze kadar gelen tarihi hissediyorsunuz ve sanki o tarihlerde yaşıyorsunuz.

Midyat çarşısının girişin küçük çocuklar duruyor biraz para karşılığında sizlere rehberlik yapıyorlar, çocukların rehberliğinde güzel bir gezi olur diye düşünüyorum.

              Midyat’ta Hediyelik Neler Alabilirsiniz?            

Midyat’tan ne alınır sorunuza ilk akla gelen tabi ki gümüş’tür. Burada yapılan işçiliğinin çok farklı olması gümüş işlemeciliği ön plana çıkartmıştır. Gümüşçüler çarsısı olarak faaliyet gösteren bi çarşı var orda envayi çeşit gümüş alabilirsiniz. Burada en güzel telkari, otantik, kazaziye, zirkon, markazit ve aklınıza gelen her türlü takıyı bulabilirsiniz. Burada dikkatimizi çeken şey gümüş üzerine yapılan farklı işçilikler olmuştur. Gümüşten genellikle kolye, yüzük, bilezik , küpe, gibi takılar ve rozet kalemlik gibi hatıra eşyaları yapılmaktadır.

Midyat yöresine özgü bir bitki olan Bıtım (Çıtırmık)sabunu, yabani fıstık çeşidi olup, yağından sabun yapılmaktadır.

Bir başka olarak Badem Şekeri; doğal olarak yetişen bademler, şeker ve bitkilerle kavrularak mavi, kahverengi vb. renklerde badem şekeri üretilir.

Midyat’ta yetişen Üzümlerden yapılan Süryani Şarabı, Bakır kaplar, Takunya, Peksimet , Cevizli Sucuk , Çörek , Leblebi alına bilecek hediyelik eşyalardandır.

                                     Midyat’ta Ne Yenir?                            

Bir çok medeniyetin bu topraklarda hüküm sürmesi, yemek kültürüne de yansımıştır. Midyat mutfağında  Et, bulgur ve yoğurt ön plana çıkıyor.Bunun yanı sıra  et yemekleri ile hamur işleri de yapılmaktadır.
Midyat’ın meşhur yöresel yemeklerinin başında;

Yoğurtlu nohutlu etli çorba lebenniye, Etli ekmek, Haşlanmış içli köfte ikbebet, kaburga dolması, Süryani içli köftesi Kitel raha,  işkembe dolması Kibe, Tarçınlı kapalı lahmacun Sembuse, Ekşili erik yahnisi Alluciye,  bumbar dolması, Kuzu çevirme ve Kaburga dolması, Şekerli prinç peltesi Zerde, Bayram ve mevlüt çöreği olan Kiliçe çöreği, Mercimekli köfte, Babagannuş, kuru dolma, kuzu dolması gibi yemekler geliyor.

Son olarak gezdiniz yoruldunuz bir kahve içme zamanı gelmedimi, Gümüşçüler çarşısının yakınında bulunan Artukbey kahvecisi var. Oradan sipesiel kahve var, bir tek orda tadabileceğiniz, şiddetle tavsiye ediyorum. Mükemmel lezzet. Yanında badem şekeri getiriliyor yöresel lezzettir. Evde yapmak için bu kahveden aldık ama kıvamı tutmuyor. Hiç denemeyin ve orda için 🙂

                                  Midyat’a Nasıl Gidilir?                        

Midyat, Mardin ili arası yaklaşık 88 km ve yaklaşık 120 dakika sürmektedir. Eğer minibüsle gelmek isterseniz ilçe otogarından kalkan araçları tercih edebilirsiniz.Mardin ‘den aracıyla gelecekler Ömerli-Şenköy yolunu kullanabilirler.

• Diyarbakır Midyat arası yaklaşık 157 (km)  ve  2 saat 29 dk sürmektedir.
• Elazığ Midyat arası 313 (km)  ve  4 saat 36 dk  sürmektedir.
• Malatya Midyat arası  388 (km)  ve  5 saat 44 dk sürmektedir.
• Van Midyat arası 383(km) ve 5 saat 19 dk sürmektedir.
• Adana Midyat arası  609 (km) ve 8 saat 9 dk  sürmektedir.
• Gaziantep Midyat arası 394 (km) ve  5 saat 56 dk sürmektedir.
• Siirt ve Batmandan gelecekler Hasankeyf Yolundan gelirlerse daha kestirme bir yol olur.

İstanbul-Ankara-İzmir’den gelmek isteyenler Havaalanı tercihini sizler için en önemli seçenektir. Mardin’e geldikten sonra merkeze gitmek için havayolu şirketlerinin servisleri veya minibüs, taksi seçeneklerini de değerlendirebilirsiniz. Mardin merkezinden ise her saat başı Midyat’a otobüs ve dolmuşlar ile ulaşım mümkün.

Gezilecek Yerler Mobil Uygulamasını Telefonunuza indirerek ve Sosyal Medya üzerinde bizleri takip ederek güncel gezilerden ve Gelişmelerden ücretsiz haberdar olabilirsiniz.

Değerli Okuyucularımız yazılarımızda kullandığımız resimlerin birçoğu bize ait olsa da okuyucularımızdan gelen ve internet ortamından resimler de alınarak yazılarımıza eklenmiştir. Resimlerden dolayı herhangi bir telif durumda bizlere direk İLETİŞİM ' e tıklayarak bize bildirirseniz size ait olan resimlerinizi kaldırabiliriz.